Uwłaszczenie jest tematem, który do dnia dzisiejszego spotyka się z lekceważeniem zarówno ze strony dużej rzeszy polityków, jak i zwykłych obywateli - rolników, którzy mają ziemię w wieczystym użytkowaniu, ale także tzw. osób mających własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Całe szczęscie powszechna obojętność wobec potrzeby uregulowania kwestii własnościowych odchodzi powoli do przeszłości. Jest to szczególnie istotny problem zważywszy na wejście Polski do Unii Europejkskiej i dającą się zauważyć intensyfikację roszczeń niemieckich. Pamiętać bowiem trzeba, iż obywatele niemieccy zostawili po zakończeniu II wojny światowej olbrzymie obszary ziemi, które po 1945 r. weszły w skład Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej / Rzeczypospolitej Polskiej. Do dziś kwestia uregulowania spraw własnościowych na tzw. Ziemiach Odzyskanych nie doczekała się pozytywnego rozwiązania, a wiedzieć trzeba, że wielu Niemców posiada prawny tytuł do pozostawionego majątku w postaci udokumentowanego prawa własności określonego w księgach wieczystych wywiezionych po 1945 r. z terenów Rzeczypospolitej. Mimo uchwalenia przez Sejm RP stosownych ustaw tak wiele pozostaje do zrobienia...

Jeśli chodzi o tzw. uwłaszczenie użytkowania wieczystego to 1 stycznia 1998 r. wchodzi w życie ustawa z 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. To "uwłaszczenie" dotyczy osób fizycznych, które nabyły użytkowanie wieczyste przed 31 października 1998 r. (oraz ich następców prawnych), jeśli złożą wniosek o przekształcenie go w prawo własności.

24 października 2001 r. wchodzi natomiast w życie ustawa z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości. Prawo dotyczy: osób fizycznych, które były najpóźniej 26 maja 1990 r. i są 24 października 2001 r. użytkownikami lub współużytkownikami wieczystymi nieruchomości na tzw. ziemiach odzyskanych i obszarze byłego Wolnego Miasta Gdańska, a także ich następców prawnych. Obejmuje: nieruchomości zabudowane na cele mieszkaniowe i rolne. Uwłaszczenie jest bezpłatne.

14 stycznia 2003 r. wchodzi w życie (z mocą wsteczną od 24 października 2002 r.) nowelizacja ustawy z 2001 r. przedłużająca termin składania wniosków o uwłaszczenie na podstawie ustawy z 2001 r. do 23 października 2005 r.

16 lipca 2003 r. zaczyna obowiązywać nowelizacja do ustawy z 2001 r. zapisana w ustawie z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. "Uwłaszczenie" obejmuje: wszystkie osoby fizyczne, które były 26 maja 1990 r. oraz 23 października 2001 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub nieruchomości rolnych (bez względu na ich położenie).

Sejm RP 19 grudnia 2002 r. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2002 r., nr 240, poz. 2058). Jest to już druga nowelizacja tzw. ustawy-matki, czyli ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2001 r., nr 4, poz. 27). Pierwszej nowelizacji tej ustawy Sejm obecnej kadencji dokonał dnia 21 grudnia 2001 r. w ramach pakietu ustaw tzw. okołobudżetowych (Dz.U. z 2001 r., nr 154, poz. 1802). Dla ścisłości należy również nadmienić, iż ingerencja w ustawę spółdzielczą orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 29 maja 2001 r. opublikowanym (Dz.U. z 2001 r., nr 57, poz. 601) uchyliła art. 46 ust. 1 dotyczący możliwości nabycia przez członków spółdzielni mających spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego prawa odrębnej własności za kwotę nieprzekraczającą 3 proc. wartości rynkowej tego lokalu (oraz ust. 1 art. 47 w zakresie, w którym odsyła ona do zakwestionowanego art. 46 ust. 1).

Pomimo jednak wprowadzonych zmian nowelizujących ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych dalej obowiązuje. Dalej też istnieje zagwarantowana w tej ustawie prawna możliwość uwłaszczenia się członka spółdzielni mieszkaniem, którego właścicielem prawnym w chwili obecnej jest spółdzielnia mieszkaniowa. Członek spółdzielni ma więc dalej uprawnienie do uwłaszczenia się mieszkaniem, do którego ma dotychczas tylko prawo spółdzielcze (lokatorskie lub tzw. własnościowe). Czyli inaczej mówiąc, ci członkowie spółdzielni, którzy nie chcą już dłużej zadowalać się uczestniczeniem we własności kolektywnej spółdzielni, mogą uzyskać prawo odrębnej własności swojego mieszkania. Oznacza to, iż członkowie spółdzielni mogą stać się właścicielami prywatnymi, czyli uzyskać pełny tytuł prawny do tego mieszkania, co w języku angielskim nazywa się "ownership title". Pełność tytułu prawnego wynika stąd, iż znowelizowana ustawa przewiduje nie tylko uzyskanie przez członka prawa odrębnej własności, lecz również możliwość uzyskania wraz z tym prawem współwłasności ziemi, na której stoi blok mieszkalny, z wyodrębnionym prawem własności mieszkania.