po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2011 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” w W.

o ustalenie nieważności uchwał albo ustalenie nieistnienia uchwał

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 6 stycznia 2010 r.

sygn. akt III C  810/09

I oddala apelację,

II zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” w W. na rzecz M. K. kwotę 197 (sto dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 338/10

Uzasadnienie

Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa skierowanego przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” w W., powód M. K. wnosił o stwierdzenie nieważności bądź nieistnienia uchwały nr 1 i 2 podjętych przez zebranie przedstawicieli członków Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” w dniu […] czerwca 2009 roku w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania zarządu za rok 2008 oraz zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2008, jako czynności prawnych będących wynikiem obejścia ustawy, podjętych przez organ nieprzewidziany w przepisach prawa i naruszających prawa członków Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” , a nadto domagał się zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwana Spółdzielnia wnosiła o oddalenie powództwa oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu. Pozwana podnosiła, że do czasu uchwalenia i zarejestrowania zmian statutu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw postanowienia dotychczas obowiązującego statutu pozostają w mocy, a zatem zebranie przedstawicieli członków spółdzielni było władne podjąć legalnie przedmiotowe uchwały.

             Wyrokiem z dnia 6 stycznia 2011 roku Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił, że uchwały nr 1 i 2 podjęte w dniu […] czerwca 2009 roku przez zebranie przedstawicieli członków Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” w W. w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania zarządu za rok 2008 oraz zatwierdzania sprawozdania finansowego za rok 2008 nie istnieją oraz zasądził od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej na rzecz powoda kwotę 400 złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 31 lipca 2007 roku weszła w życie ustawa z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Spółdzielnia Mieszkaniowa „[…]” nie dokonała zmian w swoim statucie stosownie do wymogów powyższej ustawy do dnia 30 listopada 2007 roku i do dnia 30 grudnia 2007 roku nie dokonała ich zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego w trybie przewidzianym przez ustawę z dnia 16 września 1982 roku prawo spółdzielcze. Wobec wskazanego w ustawie terminu do dokonania zmian statutu, zarząd Spółdzielni zwołał na dzień […] listopada 2007 roku nadzwyczajne zebranie przedstawicieli wybranych przez grupy członkowskie, podczas którego przedstawiony został projekt zmian statutu dostosowujący obecne brzmienie statutu do wprowadzanych przedmiotową nowelizacją zmian, zgodnie z którym zebranie przedstawicieli miało zostać zastąpione przez walne zgromadzenie. Ostatecznie jednak zgłoszony projekt nie uzyskał akceptacji.

Również podczas kolejnych zebrań przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowa „[…]”, które odbyły się w dniach […] czerwca 2008 roku oraz […] czerwca 2009 roku, poddawany był pod głosowanie stosowny projekt zmian, lecz w dalszym ciągu nie został on przyjęty.

W dniu […] czerwca 2009 roku zebranie przedstawicieli pozwanej Spółdzielni podjęto uchwałę nr 1 w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania rocznego zarządu za 2008 rok oraz uchwałę nr 2 dotyczącą zatwierdzenia sprawozdania finansowego Spółdzielni za rok 2008.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o bezsporne twierdzenia stron, załączone do akt dokumenty i kserokopie dokumentów, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana ani nie wywołała wątpliwości Sądu.

Zdaniem Sądu Okręgowego bezsporne pomiędzy stronami były okoliczności faktyczne niniejszej sprawy. Spór natomiast dotyczył oceny prawnej uchwał podjętych przez statutowy organ pozwanej Spółdzielni, jakim było zebranie przedstawicieli, legalności działania tegoż organu po dacie 30 grudnia 2007 roku.

Ustawa z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 31 lipca 2007 roku, wprowadziła nową regulację kształtującą prawa członów spółdzielni mieszkaniowej. We wprowadzonym do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych art. 8³ ust. 1 postanowiono, że walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jeżeli jednak statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części. Rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części walnego zgromadzenia, z tym że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia.

Z kolei art. 9 cytowanej ustawy nowelizującej w ust. 1 stanowi, iż spółdzielnie istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dokonują zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007 roku, a zgłoszenia tych zmian do Krajowego Rejestru Sądowego spółdzielnie dokonują w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały, nie później niż do dnia 30 grudnia 2007 roku, stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 16 września 1982 roku prawo spółdzielcze. Zgodnie zaś z ust. 2 do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy.

Mając na uwadze powyższe przepisy, podjęcie zaskarżonych uchwał w dniu […] czerwca 2009 roku przez zebranie przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” należało ocenić jako niezgodne z art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w związku z art. 9 ustawy nowelizującej, gdyż zostało podjęte przez organ do tego nieupoważniony. Zebranie przedstawicieli członków spółdzielni bowiem utraciło status organu spółdzielni mieszkaniowej.

Dlatego też zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie zachodzą podstawy do stwierdzenia nieistnienia uchwał nr 1 i 2 podjętych przez zebranie przedstawicieli członków pozwanej spółdzielni w dnia […] czerwca 2009 roku na podstawie art. 189 kpc w zw. z art. 42 § 9 ustawy prawo spółdzielcze, gdyż zostały one podjęte przez organ niemający we wskazanej dacie legitymacji. W ocenie Sądu nie budzi także wątpliwości na gruncie niniejszej sprawy interes prawny powoda w wystąpieniu z rozpatrywanym powództwem, bowiem nowa regulacja z pewnością jest korzystniejsza dla członka spółdzielni mieszkaniowej niż uprzednia. Stosownie zaś z art.189 kpc powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Zdaniem Sądu nie można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanej spółdzielni, jakoby zebranie przedstawicieli członków spółdzielni, podejmując zaskarżone uchwały, nadal było organem do tego kompetentnym.

Artykuł 9 ust. 1 ustawy nowelizującej zakreśla bowiem sztywne ramy czasowe do dokonania zmian w statutach i wskazuje, iż legalnie działające zebrania w spółdzielniach to takie, w których uchwalono zmiany statutu i złożono stosowny wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego do dnia 30 grudnia 2007 roku, lecz wniosek nie został jeszcze rozpoznany. W spółdzielniach, które nie dokonały zmian zgodnych z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku, zebrania przedstawicieli po tym terminie nie mogą być uznane za organ spółdzielni uprawniony do podejmowania uchwał, gdyż takie uprawnienia z mocy art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 38 prawa spółdzielczego zastrzeżone zostały dla walnego zgromadzenia. Na tle obecnie obowiązujących przepisów prawa walne zgromadzenie członków spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zgromadzenie przedstawicieli, a każdy członek spółdzielni ma prawo do osobistego i bezpośredniego uczestniczenia w obradach walnego zgromadzenia, zgłaszania projektów głosowania, uchwał i poprawek do projektów. Celem bowiem nowej regulacji w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych było wprowadzenie zasad demokracji bezpośredniej. Zatem działanie zebrania przedstawicieli członków Spółdzielni Mieszkaniowej „[…]” wbrew wymogom prawa jest działaniem, które nie może być uznane za zgodne z interesami członków spółdzielni.

Niezasadne jest także stanowisko pozwanej, która ocenę legalności działań zebrania przedstawicieli członków spółdzielni w dniu […] czerwca 2009 roku wywodzi z treści art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Przepis ten wyraźnie stanowi, iż do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy. Przepis ten jednak nie stanowi normy samodzielnej i nie może być postrzegany w oderwaniu od treści ustępu 1 powyższego artykułu. Dlatego też treść ustępu 2 art. 9 należy rozumieć tak, iż reguluje ona na dotychczasowych zasadach działania zebrania przedstawicieli członków spółdzielni tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, w których do dnia 30 listopada 2007 roku dokonano zmian statutu i do dnia 30 grudnia 2007 roku złożono do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o rejestrację tych zmian, które powinny być dostosowane do nowych uregulowań wprowadzonych ustawą z dnia 14 czerwca 2007 roku.

Należy pamiętać, że kwestie dotyczące praw i obowiązków członków spółdzielni lub organów spółdzielni i ich kompetencji uregulowane są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i nie pozostawiają spółdzielniom możliwości innego ich unormowania. W spółdzielniach mieszkaniowych, które nie podjęły działań zgodnych z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku, zebrania przedstawicieli nie są od dnia 1 stycznia 2008 roku uprawnione do podejmowania uchwał, które z mocy art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i art. 38 prawa spółdzielczego zastrzeżone są dla walnego zgromadzenia.

Fakt, iż pozwana Spółdzielnia w ustawowym terminie nie uchwaliła statutu zgodnego z nowymi wymogami prawa, nie znaczy, iż przepisy jej dotychczasowego statutu, które są sprzeczne z ustawą, w dalszym ciągu obowiązują. Podkreślić bowiem należy, że nie ma przeszkód, żeby w obecnym stanie prawnym pozwana zwołała walne zgromadzenie, które będzie uprawnione podejmować uchwały w oparciu o obowiązujące przepisy cytowanej wyżej ustawy. O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 kpc.

Apelację od tego wyroku złożyła pozwana Spółdzielnia zaskarżając go w całości i wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie o jego zmianę i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów prawa, to jest art. 189 kpc poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i niezbadanie interesu prawnego powoda, jak też przede wszystkim naruszenie przepisu art. 9 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz zmianie niektórych innych ustaw poprzez stwierdzenie, że zebranie przedstawicieli po 30 grudnia 2007 roku nie mogą być uznane za organ spółdzielni uprawniony do podejmowania uchwał.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie, a podniesione w niej zarzuty nie mogą spowodować zgodnie z wnioskami apelacyjnymi zmiany zaskarżonego wyroku albo jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

     Bezzasadny jest zarzut apelacji odnoszący się do braku wykazania przez powoda interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia kwestowanych uchwał. Wprawdzie Sąd Okręgowy istnienie tego interesu uzasadnił dosyć lakonicznie, skupiając się na tym, iż powodowi ograniczono możliwość bezpośredniego udziału w demokracji wewnątrzspółdzielczej, to interes powoda w żądaniu ustalenia nieistnienia uchwał jest szerszy i został on przez powoda wskazany w uzasadnieniu pozwu oraz w dalszych pismach procesowych. Interes ten wynika z art. 42 § 1 prawa spółdzielczego, zgodnie z którym uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy. Od treści danej uchwały zależy zakres praw i obowiązków członków spółdzielni. Dotyczy to również uchwał dotyczących zatwierdzenia sprawozdań zarządu i sprawozdania finansowego, albowiem bezpośrednio odnoszą się one do zatwierdzenia prawidłowej pracy zarządu oraz akceptacji działalności finansowej spółdzielni, pośrednio zaś wpływają na wymiar zobowiązań członka wobec spółdzielni oraz jego prawa. Na stosunek członkostwa w spółdzielni składają się prawa i obowiązki określone w ustawie i statucie (art. 18 prawa spółdzielczego i art. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Organy spółdzielni mają zaś kompetencje do wiążącego określenia części praw i obowiązków majątkowych, jak też organizacyjnych. Powód jako członek spółdzielni ma zatem interes prawny w ustaleniu, że zaskarżone uchwały nie istnieją. Interes prawny w żądaniu ustalenia należy rozumieć jako potrzebę ochrony sfery prawnej podmiotu, który tej ochrony poszukuje. Taka potrzeba musi wynikać z sytuacji prawnej, w jakiej dany podmiot się znajduje, przy czym potrzeba wydania wyroku ustalającego zachodzi wtedy, gdy powstała sytuacja grożąca naruszeniem stosunku prawnego lub powstała wątpliwość, co do jego istnienia. W sytuacji, kiedy zakres uchybień odnoszących się do elementów tworzących uchwałę jest tak poważny, że istnieją wątpliwości, co do istnienia uchwały w ogóle, to powództwo określone w art. 189 kpc jest jedyną możliwością uzyskania ochrony prawnej w tym zakresie, ponieważ inny rodzaj powództwa w stosunku do nieistniejących uchwał byłby bezskuteczny.

W ocenie Sądu Apelacyjnego bezzasadny jest też zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 9 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz zmianie niektórych ustaw.

Ustawa z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw w punkcie 1 podpunkt 9) dodała art. 8³ 1, zgodnie z którym walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jeżeli jednak statut tak stanowi, w przypadku, gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części. Zgodnie z tym przepisem to rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części walnego zgromadzenia, z tym że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia.

Równocześnie w przepisie intemporalnym, to jest art. 9 ustawy z 14 czerwca 2007 roku wskazano, że spółdzielnie istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dokonują zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007 roku. Zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego tych zmian spółdzielnie dokonują w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały, nie później niż do dnia 30 grudnia 2007 roku, stosownie do wymagań tej ustawy i w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 16 września 1982 roku prawo spółdzielcze.

Do czasu zaś zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrania przedstawicieli pozostają w mocy.

Celem nowej regulacji było zastąpienie w spółdzielniach mieszkaniowych zebrań przedstawicieli przez walne zgromadzania i umożliwienie członkom bezpośredniego realnego wpływu na istotne dla spółdzielni decyzje podejmowane w formie uchwał, czyli urzeczywistnienie zasad demokracji bezpośredniej.

Wprowadzając tę zmianę ustawodawca jednocześnie przepisem intemporalnym zobowiązał istniejące w dniu wejścia w życie noweli spółdzielnie do dokonania zmian swoich statutów nie później niż do dnia 30 listopada 2007 roku oraz do zgłoszenia tych zmian do Krajowego Rejestru Sądowego w ciągu 30 dni od dnia podjęcia uchwały, jednakże nie później niż do dnia 30 grudnia 2007 roku. Jednocześnie ustawodawca wskazał, że do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrań przedstawicieli pozostają w mocy (art. 9 ust. 1 i art.9 ust. 2 noweli).

Nowy art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych noweli obowiązuje od 31 lipca 2007 roku i od tej daty zebrania przedstawicieli utraciły status organów spółdzielni mieszkaniowych. Z uwagi na konieczność dostosowania dotychczasowych statutów spółdzielni w art. 9 ust. 1 noweli określono ramy czasowe dla dokonania zmian w statutach, to jest do dnia 30 listopada 2007 roku i w terminie trzydziestodniowym, jednakże nie później niż do 30 grudnia 2007 roku do zgłoszenia tych zmian do Krajowego Rejestru Sądowego. W art. 9 ust. 2 noweli wskazano, ze do czasu zarejestrowania zmian, postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zebrań przedstawicieli pozostają w mocy. Znaczenie unormowania zawartego w art. 9 ust. 2 noweli należy rozpatrywać łącznie z brzmieniem art. 9 ust 1 tejże ustawy, co oznacza, że postanowienia dotychczasowych statutów regulujące funkcjonowanie zabrania przedstawicieli pozostają w mocy do czasu zarejestrowania zmian statutów w trybie określonym w art. 9 ust. 1 noweli, a nie w ogóle do zarejestrowania tych zmian kiedykolwiek. Celem tego unormowania jest umożliwienie prawidłowego funkcjonowania tych spółdzielni mieszkaniowych, które we właściwym czasie wypełniły ustawowy obowiązek dostosowania statutu do obowiązującego prawa i jego zarejestrowania, a brak możliwości działania według nowych zasad wynika z czasu potrzebnego do przeprowadzenia postępowania rejestrowego w Krajowym Rejestrze Sądowym, nie zaś z braku należytej staranności spółdzielni i jej opieszałości w dostosowaniu się do obowiązujących norm prawnych. Przyjęcie stanowiska pozwanego oznaczało, co już wcześniej wyjaśniał Sąd Apelacyjny w Warszawie, że de facto wprowadzony przepis byłby przepisem martwym, gdyż spółdzielnie nie respektując jego postanowień dowolnie mogłyby decydować, czy funkcjonują według obowiązującego prawa, czy też nie dostosowują do niego statutu.

Należy podzielić też pogląd reprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawach VI ACa 405/09 i VI ACa 1000/10, że termin określony w art. 9 ust. 1 noweli jest terminem zawitym prawa materialnego, po upływie, którego ustaje możliwość funkcjonowania i podejmowania uchwał przez zebranie przedstawicieli z wyjątkiem wskazanym w art. 9 ust. 2 powołanej ustawy. Po upływie terminu określonego w art. 9 ust 1 noweli zaczyna obowiązywać we wszystkich spółdzielniach mieszkaniowych, z wyjątkiem tych, które w terminie określonym w tym przepisie dokonały stosownych zmian statutu i zgłoszenia jego rejestracji zakaz określony w art. 8³ ust.  ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a zatem zebrania przedstawicieli przestają funkcjonować, jako ustawowe organy spółdzielni mieszkaniowych. W art. 9 ust. 1 noweli zostały określone ramy czasowe dla dokonania zmian w statutach i zgłoszenia tych zmian do Krajowego Rejestru Sądowego, a w art. 9 ust. 2 dopuścił funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowych na dotychczasowych zasadach jedynie w tych spółdzielniach, w których zmiany statutu uchwalono i zgłoszono do zarejestrowania w terminach określonych w art. 9 ust. 1 noweli do czasu faktycznego zarejestrowania zmian. Dopuszczalność funkcjonowania spółdzielni na dotychczasowych zasadach została, zatem ściśle określona przez przepisy intemporalne art. 9 noweli i nie ma podstaw, aby przy ich interpretacji dokonywać wykładni rozszerzającej, jak to chce pozwany, który dopuszcza funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowych na dotychczasowych zasadach w każdym przypadku, kiedy jeszcze zmiany statutu nie zostały zarejestrowane, a więc kiedy ich jeszcze nie dokonano, albo też dokonano i w ogóle nie zgłoszono ich do rejestru, albo zgłoszono po terminie określonym w art. 9 ust. 1 noweli.

Konsekwencją braku działań ze strony spółdzielni określonych w art. 9 ust. 1 noweli jest to, że po 30 grudnia 2007 roku zebrania przedstawicieli nie mogą być uznane za organ spółdzielni uprawniony do podejmowania uchwał, ponieważ takie uprawnienia z mocy art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i art. 38 ustawy prawo spółdzielcze zastrzeżone są dla walnego zgromadzenia, a walne zgromadzenie nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli. Nieuchwalenie, zatem przez zebranie przedstawicieli zmian statutu w ustawowym terminie, to jest do 30 listopada 2007 roku powoduje ten skutek, że nie ma możliwości uchwalenia takich zmian przez zebranie przedstawicieli w terminie późniejszym. Oznacza to, że zmiany po upływie ustawowego terminu mogą być dokonane jedynie przez walne zgromadzenie wszystkich członków, dotyczy to również zwoływania walnego zgromadzenia w innych sprawach niż uchwalenie statutu.

Podjęcie w sprawie niniejszej przez zgromadzenie przedstawicieli dwóch uchwał w dniu […] czerwca 2009 roku w sytuacji, kiedy w ogóle nie dokonano zmian w statucie, aby go dostosować do treści art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oznacza, ze uchwała podjął organ niebędący już ustawowym organem spółdzielni mieszkaniowej, a więc organ, który w tym czasie utracił już swój byt prawny i faktycznie nieistniejący. To oznacza tak istotne uchybienia konstytutywne podejmowanych uchwał – brak organu kompetentnego do ich podjęcia, że można je uznać za nieistniejące (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2003 roku, I PK 336/02, OSNP, 2004/18/314 według, którego uchwała organu spółdzielni może być uznana za nieistniejącą jedynie w przypadku najpoważniejszych wad, wykluczających wyrażenie oświadczenia woli uprawnionych podmiotów, choćby z naruszeniem przepisów prawa; wyrok Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2007 roku, V CSK 163/07, M. Spół.2008/3/48; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1972 roku, II CR 1712/72, OSNC 1973/7-8/135; uchwałę Sądu Najwyższego z 24 czerwca 1994 roku, III CZP 81/94, OSNC 1994/12/241). Funkcjonowanie zaś w obrocie uchwał nieistniejących uzasadnia powództwo członka spółdzielni o ustalenie, że one nie istnieją.

            Należy też podzielić stanowisko powoda, co do konieczności zastosowania wykładnię systemowej, historycznej i celowościowej przy interpretacji powyższych norm.

            Wniosek, że zebranie przedstawicieli może funkcjonować do określonej daty, wynika rzeczywiście z wykładni językowej art. 8³ ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z art. 9 i 12 noweli w związku z treścią art. 36 § 1 i art. 37 § 1 ustawy prawo spółdzielcze.

             Zgodnie z treścią art. 12 noweli zmiana wprowadzająca art. 8³ weszła w życie z dniem 31 lipca 2007 roku wyłączając od tej daty możliwość zastąpienia walnego zgromadzenia zebraniem przedstawicieli. Regulacja zawarta w art. 8³ prawa o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi lex specialis w stosunku do unormowań zawartych w art. 36 i 37 ustawy prawo spółdzielcze, a dopuszczających zastąpienie walnego zgromadzenia przez zebranie przedstawicieli. Wobec powyższego po dniu 31 lipca 2007 roku wszystkie regulacje dopuszczające zastąpienie w spółdzielniach mieszkaniowych walnego zgromadzenia przez zebranie przedstawicieli stały się sprzeczne z normą art. 8³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z art. 54 ust.2 tej ustawy i art.42 § 2 ustawy prawo spółdzielcze.

            O niemożności zastąpienia w spółdzielniach mieszkaniowych walnego zgromadzenia przez zgromadzenie przedstawicieli świadczy nowa treść art. 4 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która mówi o uchwale walnego zgromadzenia, nowa treść art.59 § 1 prawa spółdzielczego, zgodnie z którą zebrania grup członkowskich w spółdzielniach mieszkaniowych tracą status organów spółdzielni.

            Trafnie przy tym zauważył Sąd Okręgowy, że nie ma przeszkód, aby zwołać walne zgromadzenie członków spółdzielni, które wobec niezgodnych z prawem unormowań niezmienionego statutu spółdzielni może procedować według przepisów ustawy. Dotychczasowy, bowiem statut w częściach, w których jest sprzeczny z ustawą już nie obowiązuje.